Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2011

1703/2009 Α.Π Παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή


1703/2009 ΑΠ Παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή
Απόφαση 1703 / 2009    (ΣΤ, ΠΟΙΝΙΚΕΣ)
Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Νόμου εφαρμογή και ερμηνεία, Διατροφής υποχρέωση.


http://www.areiospagos.gr/
Περίληψη:
Παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή. Στοιχεία του εγκλήματος. Ορθή και αιτιολογημένη καταδίκη για το ανωτέρω έγκλημα του κατηγορουμένου. Ο κατηγορούμενος δεν έχει έννομο συμφέρον να προσβάλλει την απόφαση επειδή καθόρισε συνολική ποινή, αν ο καθορισμός αυτός έγινε μετά από δικό του αίτημα. Απορρίπτεται η αίτηση αναιρέσεως.


ΑΡΙΘΜΟΣ 1703/2009

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Εμμανουήλ Καλούδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Αιμιλία Λίτινα, Ανδρέα Τσόλια, Ανδρέα Δουλγεράκη και Ιωάννη Παπαδόπουλο - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.

Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 28 Απριλίου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Μιλτιάδη Ανδρειωτέλλη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Καραβαγγέλη, περί αναιρέσεως της 575/2008 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημ/κείου Δράμας.

Το Τριμελές Πλημ/κείο Δράμας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 5 Ιουνίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1114/2008.
Αφού άκουσε
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Κατά το άρθρο 358 ΠΚ "όποιος παραβιάζει κακόβουλα την υποχρέωση διατροφής που του επιβάλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει, έστω και προσωρινά, το δικαστήριο, με τρόπο ώστε ο δικαιούχος να υποστεί στερήσεις ή να αναγκασθεί να δεχθεί τη βοήθεια άλλων, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός έτους". Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι για τη στοιχειοθέτηση του ως άνω εγκλήματος απαιτείται δεδηλωμένη παράλειψη του φερομένου ως υπόχρεου προς διατροφή, προβλεπόμενη από το νόμο και αναγνωρισμένη με δικαστική απόφαση, έστω και προσωρινώς και οφειλόμενη σε κακοβουλία, δηλαδή σε ενδιάθετη βούληση μη συμμόρφωσής του προς την υποχρέωση, παρότι είχε την οικονομική δυνατότητα να καταβάλλει για το προσδιορισμένο χρονικό διάστημα το χρηματικό ποσό που επιδικάσθηκε για την κάλυψη αναγκών επιβιώσεως του δικαιουμένου προσώπου. Εξάλλου η καταδικαστική απόφαση έχει την από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ του ΚΠΔ, όταν αναφέρονται σε αυτήν με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και οι νομικοί συλλογισμοί με τους οποίους έγινε η υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Περαιτέρω λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε του ΚΠΔ συνιστά η εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως. Εσφαλμένη ερμηνεία τέτοιας διατάξεως υπάρχει όταν το δικαστήριο αποδίδει σ' αυτήν διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει, ενώ εσφαλμένη εφαρμογή υπάρχει όταν το δικαστήριο δεν υπήγαγε σωστά τα περιστατικά που δέχτηκε, στη διάταξη που εφαρμόστηκε. Περίπτωση εσφαλμένης εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως υπάρχει και όταν η παραβίαση αυτής γίνεται εκ πλαγίου, γιατί στο πόρισμα που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό αιτιολογικού και διατακτικού και αναφέρεται στα στοιχεία και την ταυτότητα του εγκλήματος, έχουν εμφιλοχωρήσει ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά, ώστε να μην είναι εφικτός ο έλεγχος από τον Άρειο Πάγο της ορθής ή μη εφαρμογής της ουσιαστικής ποινικής διατάξεως που εφαρμόστηκε, οπότε η απόφαση στερείται νόμιμης βάσης. Τέλος υπέρβαση εξουσίας, που ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Η του ΚΠΔ λόγο αναιρέσεως υπάρχει όταν το δικαστήριο άσκησε δικαιοδοσία που δεν του δίνει ο νόμος (θετική υπέρβαση) ή αρνείται να ασκήσει τη δικαιοδοσία την οποία έχει από το νόμο παρόλο ότι συντρέχουν οι όροι άσκησής της (αρνητική υπέρβαση). Στην προκειμένη περίπτωση το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Δράμας, που δίκασε ως δευτεροβάθμιο δικαστήριο, δέχτηκε με την προσβαλλόμενη υπ' αριθ. 575/2008 απόφασή του, ότι από τα αποδεικτικά μέσα που κατ' είδος αναφέρει, αποδείχτηκαν τα εξής: "Με την υπ. αριθμ. 245/2006 απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Δράμας η οποία δημοσιεύθηκε την 14-3-2006 και επιδόθηκε στον κατηγορούμενο την 22-3-2006, αυτός υποχρεώθηκε να καταβάλλει στην εν διαστάσει σύζυγό του ΑΑ, ως έχουσα την επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων τους: α) ως διατροφή για το ανήλικο τέκνο τους ... του ποσό των 300 € μηνιαίως και β) ως διατροφή για το ανήλικο τέκνο τους ... το ποσό των 150 € μηνιαίως, ήτοι 450 ευρώ μηνιαίως μέσα στις πρώτες πέντε ημέρες κάθε μήνα, ενώ για την ουσιαστική διάγνωση του δικαιώματος διατροφής των ανηλίκων ήδη έχει ασκηθεί ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Δράμας η από 10-4-2006 και με αριθμό έκθεση κατάθεσης 804 Δτρ15/10-4-2006 τακτική αγωγή. Πλην όμως ο κατηγορούμενος αν και είχε την οικονομική δυνατότητα να καταβάλλει τα ποσά διατροφής που επιδικάσθηκαν για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων του, καθόσον αποκόμιζε από την εργασία του εισοδήματα υπερκαλύπτοντα τις σε χρήμα διατροφικές αξιώσεις των ανηλίκων, από κακοβουλία δεν κατέβαλε την διατροφή κατά το χρονικό διάστημα από 10-11-2006 έως 10-2-2007, συνολικού ποσού 1350 € (450 X 3 μήνες) με αποτέλεσμα τα ανήλικα τέκνα να περιέλθουν σε στερήσεις και να αναγκασθούν να δεχθούν τη βοήθεια άλλων και συγκεκριμένα των γονέων της μητέρας τους. Τα δε προβλήματα υγείας που αντιμετώπισε ο κατηγορούμενος εμφανίσθηκαν σε μεταγενέστερο από το επίδικο χρονικό διάστημα, πέραν του ότι δεν αποδείχθηκε ότι εξαιτίας αυτών περιήλθε σε οικονομική δυσπραγία μη επιτρέπουσα την καταβολή των επιδικασθέντων ποσών διατροφής. Επομένως ο κατηγορούμενος πρέπει να κηρυχθεί ένοχος για την πράξη της παραβίασης της προς διατροφή υποχρεώσεως κατ' εξακολούθηση και κατά συρροή, με το ελαφρυντικό όμως του άρθρου 84 παρ. 2β ΠΚ, που αναγνωρίσθηκε σε αυτόν πρωτοδίκως, ώστε να μη καταστεί χειρότερη η θέση του εκκαλούντος". Στη συνέχεια στο διατακτικό της αποφάσεώς του όρισε τα εξής: "Κηρύσσει τον κατηγορούμενο ένοχο κατ' εξακολούθηση του ότι: Στον ..., κατά το χρονικό διάστημα από 10-11-2006 έως 20-2-2007 με περισσότερες από μία πράξεις του που συνιστούν εξακολούθηση του ιδίου αδικήματος, κακόβουλα παρεβίασε την υποχρέωση διατροφής που του την έχει επιβάλλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει το δικαστήριο, με τρόπο τέτοιο ώστε ο δικαιούχος να αναγκαστεί να δεχθεί τη βοήθεια άλλων ή να υποστεί στερήσεις.
Ειδικότερα, ενώ με την υπ' αριθμ. 245/2006 απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Δράμας η οποία δημοσιεύθηκε την 14-3-2006 και του επιδόθηκε την 22-3-2006, υποχρεώθηκε να καταβάλει στην εν διαστάσει σύζυγο του ΑΑ, ως έχουσα την επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων τους: α) ως διατροφή για το ανήλικο τέκνο τους ... του ποσό των 300 € μηνιαίως και β) ως διατροφή για το ανήλικο τέκνο τους ... το ποσό των 150 € μηνιαίως, ήτοι 450 ευρώ μηνιαίως μέσα στις πρώτες πέντε ημέρες κάθε μήνα, της υποχρεώσεως του αρχομένης από 10-11-2006, από κακοβουλία δεν κατέβαλε την διατροφή, κατά το χρονικό διάστημα από 10-11-2006 έως 10-2-2007, συνολικού ποσού 1350 € (450X3 μήνες) με αποτέλεσμα οι ανωτέρω ανήλικοι δικαιούχοι να αναγκασθούν να δεχθούν τη βοήθεια άλλων.
Δέχεται το Δικαστήριο ότι ο κατηγορούμενος ωθήθηκε στην τέλεση της ανωτέρω αξιόποινης πράξης από αίτια μη ταπεινά". Μετά από αυτά το Δικαστήριο καταδίκασε τον κατηγορούμενο σε συνολική ποινή φυλακίσεως τεσσάρων (4) μηνών, την εκτέλεση της οποίας ανέστειλε για τρία έτη. Με αυτά που δέχτηκε το Τριμελές Πλημμελειοδικείο, διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, γιατί αναφέρει με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στήριξε την κρίση του για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος για το οποίο καταδίκασε τον κατηγορούμενο, τις αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και τους νομικούς συλλογισμούς με τους οποίους έκανε την υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 358 του ΠΚ, την οποία ορθά εφάρμοσε και δεν την παραβίασε ούτε ευθέως ούτε εκ πλαγίου. Ειδικότερα αναφέρει τα περιστατικά τα οποία συνιστούν την απορία και την περιαγωγή σε στερήσεις των δικαιούχων τέκνων του κατηγορουμένου, την οικονομική δυνατότητα του τελευταίου να καταβάλει την επιδικασθείσα διατροφή και την παραβίαση της υποχρέωσης αυτής του κατηγορουμένου από κακοβουλία. Επομένως οι δύο πρώτοι λόγοι αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ και Ε του ΚΠΔ, είναι αβάσιμοι. Επίσης και η συναφής αιτίαση του αναιρεσείοντος ότι μεταξύ σκεπτικού και διατακτικού υπάρχει αντίφαση ως προς τον χρόνο τελέσεως της πράξεως, επειδή στο σκεπτικό αναφέρεται το διάστημα από 10-11-2006 μέχρι 10-2-2007 και στο διατακτικό αναφέρεται το διάστημα από 10-11-2006 μέχρι 20-2-2007, είναι αβάσιμη, γιατί το τελευταίο αυτό διάστημα αναφέρεται στην αρχή του διατακτικού ενώ στη συνέχεια στην έκθεση των πραγματικών περιστατικών αναφέρεται το διάστημα από 10-11-2006 μέχρι 10-2-2007 και έτσι δεν υπάρχει αντίφαση μεταξύ σκεπτικού και διατακτικού, αφού η αναγραφή της ημερομηνίας 20-2-2007 αντί για 10-2-2007 οφείλεται προφανώς σε γραφική παραδρομή. Τέλος ο αναιρεσείων αποδίδει στο δευτεροβάθμιο Δικαστήριο την πλημμέλεια της υπέρβασης εξουσίας, γιατί στην προσβαλλόμενη υπ' αριθ. 575/2008 απόφαση συγχώνευσε ποινή που επιβλήθηκε σ' αυτόν με την υπ' αριθ. 576/2008 απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, δηλαδή με απόφαση που δεν είχε ακόμη εκδοθεί, αφού έχει μεταγενέστερο αριθμό. Από την προσβαλλόμενη απόφαση προκύπτει ότι ο συνήγορος του κατηγορουμένου, μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης, ζήτησε τη συγχώνευση των ποινών που του επιβλήθηκαν αφ' ενός με την απόφαση αυτή και αφετέρου με την υπ' αρ. 576/2008 απόφαση του ιδίου Δικαστηρίου, που εκδόθηκε κατά την ίδια δικάσιμο. Το Δικαστήριο προέβη πράγματι στον καθορισμό συνολικής ποινής, αλλά, προδήλως εκ παραδρομής, η σχετική απόφασή του καταχωρίστηκε στο τέλος της προσβαλλομένης υπ' αρ. 575/2008 αποφάσεως, παρότι αυτή, όπως προκύπτει από την αρίθμησή της, είχε εκδοθεί πριν από την υπ' αριθ. 576/2008 απόφαση, χωρίς όμως με την ως άνω, περί καθορισμού συνολικής ποινής, απόφασή του, να ασκήσει δικαιοδοσία που δεν είχε από το νόμο. Επομένως, ο περί του αντιθέτου, από το άρθρο 510 παρ. στοιχ. Η του ΚΠΔ, τελευταίος λόγος της αναιρέσεως είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, ανεξάρτητα από το ότι προβάλλεται απαραδέκτως ελλείψει εννόμου συμφέροντος του αναιρεσείοντος για την προβολή του, αφού η συγχώνευση έγινε μετά από δικό του αίτημα. Μετά από αυτά πρέπει η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως να απορριφθεί και να επιβληθούν στον αναιρεσείοντα τα έξοδα της ποινικής διαδικασίας (άρθ. 583 παρ. 1 του ΚΠΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Απορρίπτει την από 5-6-2008 αίτηση του Χ για αναίρεση της υπ' αριθ. 575/2008 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Δράμας.

Επιβάλλει στον αναιρεσείοντα τα έξοδα της ποινικής διαδικασίας, που ανέρχονται σε διακόσια είκοσι (220) ευρώ.

Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 19 Μαΐου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 21 Ιουλίου 2009.

Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ                  Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ


Δεν υπάρχουν σχόλια: