1005-2006 Α.Π
Γονική μέριμνα ανηλίκου. Επιμέλεια ανηλίκου. Δικαστική εκπροσώπηση ανηλίκου
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ 1005/2006
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η άσκηση της γονικής μέριμνας έχει ανατεθεί και στους δύο γονείς του ανηλίκου τέκνου. Ενα είναι η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου. Περιλαμβάνει κάθε θέμα, το οποίο σχετίζεται με την ανάπτυξη της σωματικής, πνευματικής και ψυχικής προσωπικότητας του ανηλίκου τέκνου (όπως στέγη, ντύσιμο, τροφή, υγεία, μόρφωση, επαγγελματική εκπαίδευση, ηθική διαπαιδαγώγηση).
Αν η άσκηση της γονικής μέριμνας έχει κατανεμηθεί ανάμεσα στους γονείς, λόγω διάστασής τους και η επιμέλεια του ανηλίκου έχει ανατεθεί με δικαστική απόφαση στον ένα από τους γονείς τότε αυτός έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει για τα τρέχοντα και καθημερινά θέματα, που σχετίζονται με την επιμέλεια του τέκνου και όχι για τα λοιπά σοβαρά θέματα, επί των οποίων η λήψη απόφασης εξακολουθεί να παραμένει στον πυρήνα της γονικής μέριμνας, γι αυτό και είναι απαραίτητο, εφόσον η γονική μέριμνα ανήκει και στους δύο γονείς, να αποφασίσουν αυτοί από κοινού για τέτοια θέματα και αν διαφωνούν θα αποφασίσει το δικαστήριο.
Οι ανήλικοι ως ανίκανοι για δικαιοπραξία δεν έχουν δικαίωμα να παρίστανται στο δικαστήριο με το δικό τους όνομα, αλλά με τους οι γονείς τους, ως ασκούντες από κοινού τη γονική μέριμνα.
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ 1005/2006
A' Πολιτικό Τμήμα
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές : Ιωάννη Βερέτσο, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (κωλυομένου του Αντιπροέδρου), Χρήστο Γεωργαντόπουλο, Βασίλειο Ρήγα, Γεώργιο Κ. και Ιωάννη Παπανικολάου, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 3 Απριλίου 2006, με την παρουσία και της Γραμματέως Ε. Γ., για να δικάσει μεταξύ : Της αναιρεσείουσας : Μ. Κ. του Δ., κατοίκου Πειραιώς, για τον εαυτόν της ατομικά και ως ασκούσης την επιμέλεια του ανήλικου υιού της Αθανασίου Μ. του Ιωάννου, ο οποίος διαμένει μαζί της, η οποία παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Ιωάννη Κυπριώτη, χωρίς να καταθέσει προτάσεις. Της αναιρεσίβλητης : εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Ε. Π. ΕΠΕ» και τον διακριτικό τίτλο «ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ», που εδρεύει στον Πειραιά και εκπροσωπείται νόμιμα. Εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Μιχαήλ Μαργαντίνη Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 28-1-2002 αγωγή της ήδη αναιρεσείουσας, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις : 6012/2002 οριστική του ίδιου δικαστηρίου και 158/2004 του Εφετείου Πειραιώς. Την αναίρεση της τελευταίας αποφάσεως ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 14 Μαϊου 2004 αίτησή της. Κατά τη συζήτηση της αιτήσεως αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Γεώργιος ανέγνωσε την από 20 Μαρτίου 2006 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αιτήσεως αναιρέσεως. Ο πληρεξούσιος της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αιτήσεως, ο πληρεξούσιος της αναιρεσίβλητης την απόρριψή της και καθένας την καταδίκη του αντίδικου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τη διάταξη του άρθρου 1510 Α.Κ.,η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων (γονική μέριμνα) οι οποίοι την ασκούν από κοινού. Η γονική μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη, που αφορούν το πρόσωπο ή την περιουσία του. Κατά τις διατάξεις των άρθρων 1512 και 1514 του ίδιου Κώδικα, στις περιπτώσεις όπου υπάρχει διακοπή της συμβίωσης των συζύγων, την άσκηση της γονικής μέριμνας, εφόσον αυτοί διαφωνούν, ρυθμίζει το δικαστήριο. Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 1518 παρ.1 του Α.Κ., η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου περιλαμβάνει ιδίως την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευσή του, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου διαμονής του. Από το συνδυασμό των διατάξεων που προαναφέρθηκαν συνάγεται ότι, μετά τον Ν. 1329/1983, η άσκηση της γονικής μέριμνας έχει ανατεθεί και στους δύο γονείς του ανηλίκου τέκνου από κοινού και ότι ένα μέρος του καθόλου ιδιόρρυθμου αυτού δικαιώματος, αλλά και καθήκοντος, είναι η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου. Περιλαμβάνει αυτή, όπως γίνεται φανερό από το χρησιμοποιούμενο στην πιο πάνω διάταξη του άρθρου 1518 Α.Κ. επίρρημα «ιδίως», κάθε θέμα το οποίο σχετίζεται με την ανάπτυξη της σωματικής, πνευματικής και ψυχικής προσωπικότητας του ανηλίκου τέκνου (όπως στέγη, ντύσιμο, τροφή, υγεία, μόρφωση, επαγγελματική εκπαίδευση, ηθική διαπαιδαγώγηση). Είναι, όμως, φανερό, ενόψει του όλου περιεχομένου των πιο πάνω διατάξεων και του επιδιωκομένου με αυτές σκοπού, που συνίσταται στο να ασκείται η γονική μέριμνα κατά κανόνα από τους δύο γονείς από κοινού, ότι, αν η άσκησή της έχει κατανεμηθεί ανάμεσα στους γονείς, λόγω διάστασής τους, κατ' άρθρο 1514 Α.Κ. και η επιμέλεια του ανηλίκου έχει ανατεθεί με δικαστική απόφαση στον ένα από τους γονείς λ.χ.τη μητέρα, τότε αυτή έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει για τα τρέχοντα και καθημερινά μόνο θέματα, τα σχετιζόμενα με την επιμέλεια του τέκνου και όχι για τα λοιπά (σοβαρά) θέματα, επί των οποίων η λήψη αποφάσεως εξακολουθεί να παραμένει στον πυρήνα της γονικής μέριμνας, γι αυτό και είναι απαραίτητο, εφόσον η γονική μέριμνα ανήκει και στους δύο γονείς, να αποφασίσουν αυτοί από κοινού για τέτοια θέματα και αν διαφωνούν θα αποφασίσει, κατ' άρθρο 1512 Α.Κ., το δικαστήριο (Α.Π. 1321/1992). Εξ άλλου, κατά το άρθρο 64 Κ.Πολ.Δ., οι ανίκανοι να παρίστανται στο δικαστήριο με το δικό τους όνομα, εκπροσωπούνται από τους νομίμους αντιπροσώπους τους και τέτοιοι, προκειμένου περί ανηλίκων, οι οποίοι, όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 127 παρ.1 Α.Κ., 63 και 64 του Κ.Πολ.Δ., ως ανίκανοι για δικαιοπραξία δεν έχουν δικαίωμα να παρίστανται στο δικαστήριο με το δικό τους όνομα, είναι οι γονείς τους, οι οποίοι, κατ' άρθρο 1510 Α.Κ., από κοινού ασκούν τη γονική μέριμνά τους (Α.Π. 511/1989, Α.Π. 1864/1984).
Στην προκειμένη περίπτωση, το Εφετείο, όπως από την προσβαλλομένη προκύπτει, έκρινε ότι η αγωγή της ήδη αναιρεσείουσας, με την οποία αυτή ζητούσε χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ως ασκούσα την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου της Αθανασίου, είναι απορριπτέα ως «ενεργητικώς ανομιμοποίητη», διότι ο άνω ανήλικος έπρεπε να εκπροσωπείται σ αυτή και από τους δύο γονείς του, οι οποίοι ασκούν την γονική μέριμνά του. Ετσι που έκρινε το Εφετείο δεν παραβίασε τις προαναφερθείσες διατάξεις ουσιαστικού δικαίου και ο εκ του άρθρου 559 αριθ.1 Κ.Πολ.Δ. αντίθετος πρώτος λόγος της αναιρέσεως είναι αβάσιμος. Για να στοιχειοθετηθεί ο λόγος αναιρέσεως του άρθρου 559 αριθ.19 Κ.Πολ.Δ., πρέπει το δικαστήριο να εισήλθε στην ουσία της υπόθεσης και να διατύπωσε αποδεικτικό πόρισμα. Επομένως, δεν ιδρύεται ο άνω λόγος αναιρέσεως, όταν το δικαστήριο απέρριψε την αγωγή ως μη νόμιμη, αόριστη, απαράδεκτη ή για άλλο τυπικό λόγο (Ολομ.Α.Π. 44/1990). Εν προκειμένω, με τον δεύτερο (τελευταίο) λόγο αναιρέσεως, η αναιρεσείουσα προβάλλει ότι το Εφετειο, με το να δεχθεί ότι «υπό τα εκτιθέμενα στην αγωγή περιστατικά δεν θεμελιώνεται βαρεία προσβολή της προσωπικότητας του ανηλίκου και εντεύθεν δικαίωμα της ενάγουσας» διέλαβε ανεπαρκή αιτιολογία και έτσι υπέπεσε στην πλημμέλεια του άρθρου 559 αρ.19 Κ.Πολ.Δ. Όπως από την προσβαλλομένη προκύπτει, το Εφετείο, δεχθέν τα παραπάνω, έκρινε την αγωγή, όσον αφορά το αγωγικό κεφάλαιο με το οποίο εζητείτο από την ενάγουσα ατομικά χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ως μη νόμιμη και επικύρωσε κατά τούτο την πρωτόδικη απόφαση, που είχε απορρίψει την αγωγή ως μη νόμιμη κατά το άνω κεφάλαιο. Εφόσον το Εφετείο, ως προς το παραπάνω αγωγικό κεφάλαιο, δεν εισήλθε στην ουσία της υπόθεσης και δεν διατύπωσε αποδεικτικό πόρισμα, αλλ' έκρινε (όπως και το πρωτόδικο δικαστήριο) ότι η αγωγή, ως προς το κεφάλαιο αυτό είναι απορριπτέα ως μη νόμιμη, δεν ιδρύεται, κατά τα εκτεθέντα στη μείζονα σκέψη, ο εκ του άρθρου 559 αρ. 19 Κ.Πολ.Δ. λόγος αναιρέσεως και επομένως ο λόγος αυτός της αναιρέσεως είναι απαράδεκτος
Απορρίπτει αίτηση για αναίρεση της 158/2004 αποφάσεως του Εφετείου Πειραιώς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου